## 📰 કરંટ અફેસૅ # 💯 GPSC તૈયારી # 🤵 તલાટી પરીક્ષાની તૈયારી # 👩🏫 #✔️ હકીકતો અને માહિતી #📕શિક્ષણ (એજ્યુકેશન) #📚સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષાની તૈયારી #પોલીસ કોન્સ્ટેબલ, તલાટી, જૂનિયર કલાર્ક, TET, TAT, POLICE CONSTABLE, GPSC પરીક્ષાની તૈયારી અભયારણ્ય
ભારતીય વાઇલ્ડ ઘુડખર અભ્યારણ્ય, જેને વાઇલ્ડ એસ એસ વાઇલ્ડલાઇફ અભયારણ્ય તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે ભારતના ગુજરાત રાજ્યના કચ્છના નાનકડા રણમાં સ્થિત છે. તે 4954 કિ.મી.ના ક્ષેત્રમાં ફેલાયેલ છે!
વન્યજીવન અભયારણ્યની સ્થાપના 1972 માં કરવામાં આવી હતી અને તે 1972 ના વન્યપ્રાણી સંરક્ષણ અધિનિયમ હેઠળ કરવા મા આવી હતી. આ અભ્યારણ્ય એ પૃથ્વી પર છેલ્લી જગ્યાઓમાંથી એક છે. જ્યાં જંગલી ગર્દભની પેટા પ્રજાતિઓ ભારતીય વાઇલ્ડ એસો (ખુર) (ઇક્વિસ હેમિઓનસ ખુર) એશિયાઈ જંગલીની છે.ગર્દભ પ્રજાતિઓ ઓન્જેર (ઇક્વિસ હેમિઓનસ) જોવા મળે છે!
કચ્છનો રણ એક સીલિન રણ છે. ચોમાસા દરમિયાન, રણ લગભગ એક થી ત્રણ મહિનાના સમયગાળા માટે પાણી આવે છે અને રણમા પાણી ભરાઈ જાય છે રણ એ ટાપુઓથી પથરાયેલું છે, જેને સ્થાનિક રૂપે 'બેટ' કહેવામાં આવે છે. આ બેટ ઘાસથી ઢકાયેલા છે અને લગભગ 2100 પ્રાણીઓની વસ્તીને આ ઘાસ ખાવામાં ઉપયોગી છે!
અભયારણ્યમા પ્રાણીઓ અને પક્ષીઓની ઘણી જાતિઓનો આ રણમા વાસ છે.યુનેસ્કોના વર્લ્ડ હેરિટેજ સેન્ટરમાં અભયારણ્યને સબમિટ કરેલા માહિતી અનુસાર
ઇન્વર્ટિબેરેટ્સની લગભગ 93 પ્રજાતિઓ - ઝૂપ્લાંકટોન્સની 25 પ્રજાતિઓ, એનેલિડની 1 પ્રજાતિઓ, 4 ક્રસ્ટેસિયન, 24 જંતુઓ, 12 મોલસ્ક અને 27 કરોળિયા.
ઉભયજીવી પ્રાણીઓની 4 જાતો
સરિસૃપની 29 પ્રજાતિઓ - કાચબાની 2 પ્રજાતિઓ, ગરોળીની 14 પ્રજાતિઓ, 12 સાપ અને 1 મગર
મેટાપેનાયસ કુચેન્સિસ - પ્રોનનો એક પ્રકાર
70,000-75,000 પક્ષીઓના પ્રકાર જૂથ
33 પ્રજાતિઓ / પેટાજાતિઓ સાથેના 9 સસ્તન - જંગલી ગર્દભની ખુર પેટા જાતિની વિશ્વની એક માત્ર પ્રજાતિ ઘુડખર રણમા વસે છે!
અભયારણ્યનો મુખ્ય ખતરો એ છે કે આ વિસ્તારમાં ગેરકાયદેસર મીઠાની કમાણી પ્રવૃત્તિ છે. ભારતની 25% મીઠું સપ્લાય એ ક્ષેત્રમાં પેનિંગ પ્રવૃત્તિથી થાય છે.
બાયોસ્ફિયર રિઝર્વ - વર્લ્ડ હેરિટેજ સાઇટ વન વિભાગ દ્વારા તેને બાયોસ્ફીઅર રિઝર્વે તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યું છે જે યુનેસ્કોના મેન અને બાયોસ્ફિયર (એમએબી) કાર્યક્રમની માળખામાં આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે માન્યતા ધરાવતા પાર્થિવ અને દરિયાઇ ઇકોસિસ્ટમના ક્ષેત્ર છે. તે જૈવિક વિવિધતા, સંશોધન, દેખરેખ અને ટકાઉ વિકાસના નમૂનાઓ પ્રદાન કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે, આ દરખાસ્ત યુનેસ્કો પર મોકલવામાં આવી છે અને સૂચિબદ્ધ કરવામાં આવી છે.
કચ્છ જિલ્લાના વિવિધ પર્યાવરણીય રીતે સમૃદ્ધ અને વન્યપ્રાણી સંરક્ષણ વિસ્તારોની મુલાકાત લઈ શકાય છે, જેમ કે ભારતીય વાઇલ્ડ એસો અભ્યારણ્ય, કચ્છ રણ વન્ય પ્રાણી અભયારણ્ય, નારાયણ સરોવર અભ્યારણ્ય, કચ્છ બસ્ટાર્ડ અભયારણ્ય, બન્ની ગ્રાસલેન્ડ્સ અનામત અને છારી ઢઢ વેટલેન્ડ સંરક્ષણ અનામત વગેરે આમ કચ્છનું રણ એ અમૂલ્ય છે.
સંકલન :- કકુભા બી રાઠોડ. શ્રી ચગિયા પ્રાથમિક શાળા. તા સુત્રાપાડા. જી ગીર સોમનાથ.
