ਮਹਾਰਾਜਾ ਖੜਕ ਸਿੰਘ ਜੀ (1801 – 1840) ਮਹਾਰਾਜਾ ਖੜਕ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਵੱਡੇ ਪੁੱਤਰ ਸਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਦੇ ਦੂਜੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਬਣੇ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਛੋਟਾ ਰਿਹਾ ਪਰ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਿਰਦਾਰ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। --- ਜਨਮ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਜਨਮ: 22 ਫਰਵਰੀ 1801 ਪਿਤਾ: ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਾਤਾ: ਮਹਾਰਾਣੀ ਮੇਹਰਹੂੰ (ਮਹਿਤਾਬ ਕੌਰ) ਭਰਾ: ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ, ਦਲੇਰ ਸਿੰਘ ਆਦਿ --- ਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 1839 ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਹਾਰਾਜਾ ਖੜਕ ਸਿੰਘ ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਦੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਬਣੇ। ਪਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦਰਬਾਰ ਦੇ ਕਈ ਵੱਡੇ ਉਮਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਗਰੁੱਪਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਕਤ ਦੀ ਲੜਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਖੜਕ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ 'ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਧਿਆਨ ਸਿੰਘ ਡੋਗਰਾ ਸਮੇਤ ਕੁਝ ਦਰਬਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। --- ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਘੱਟ ਸੀ, ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਮੰਨੀ ਗਈ। ਦਫ਼ਤਰ ਅਤੇ ਫੌਜ 'ਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਦਾ ਵੱਧ ਕਾਬੂ ਬਣ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਰਾਜ ਅੰਦਰ ਕਈ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਨੌ ਨਿਹਾਲ ਸਿੰਘ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। --- ਕੈਦ ਤੇ ਮੌਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਤਾਕਤ ਦੀਆਂ ਖਿੱਚਾਂ ਕਾਰਨ ਖੜਕ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰ 'ਤੇ ਵੀ ਹਮਲੇ ਹੋਏ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਖੜਕ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਲਾਹੌਰ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਧੀਰੇ-ਧੀਰੇ ਜ਼ਹਿਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ 5 ਨਵੰਬਰ 1840 ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। --- ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਖੜਕ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸ਼ਾਸਨ ਬਹੁਤ ਛੋਟਾ (1839–1840) ਰਿਹਾ। ਉਹ ਇੱਕ ਸਧਾਰਣ, ਨਰਮ-ਸੁਭਾਵ ਦੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਵਜੋਂ ਯਾਦ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਅੰਦਰ ਗ੍ਰਹਿ-ਯੁੱਧ ਵਰਗੀਆਂ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ਾਂ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਗਈਆਂ। Writer ::-TIRATH SINGH TIRATH WORLD #ਮਹਾਰਾਜਾ #👑👑 ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ