⭐ ਰਾਵਣ ਦੇ ਸੰਗੀਤਕ ਗੁਣ 🎶 1. ਰਾਵਣ ਵੀਣਾ ਦਾ ਉਦਭਾਵਕ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਵਣ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਰੀਰ ਦੇ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨਾਲ ਇਕ ਵਾਦ-ਯੰਤਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਅੱਜ ਰਾਵਣ ਹਸਤ-ਤਾਲ ਜਾਂ ਰਾਵਣ ਵੀਣਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਾੜ ਗਿਆਨ ਰੱਖਦਾ ਸੀ। 🎶 2. ਸ਼ਿਵ ਤੰਦਵ ਸਤੋਤ੍ਰ ਦਾ ਰਚਨਹਾਰ ਰਾਵਣ ਨੇ ਮਹਾਦੇਵ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸੰਨ ਕਰਨ ਲਈ "ਸ਼ਿਵ ਤੰਦਵ ਸਤੋਤ੍ਰ" ਰਚਿਆ। ਇਹ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦਾ ਇਕ ਬੇਹੱਦ ਸੁੰਦਰ, ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਲਯਬੱਧ ਸਤੋਤ੍ਰ ਹੈ, ਜੋ ਉਸਦੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿਦਿਆ, ਸੰਗੀਤ ਬੁੱਧੀ ਅਤੇ ਛੰਦ-ਲਾਗੂਤਾ ਦੀ ਕਾਮਲ ਮਿਸਾਲ ਹੈ। 🎶 3. ਤਾਲ, ਲਯ ਅਤੇ ਛੰਦ ਦਾ ਵੱਡਾ ਗਿਆਨੀ ਰਾਵਣ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੰਗੀਤ-ਵਿਦਿਆ ਵਿੱਚ ਪਰੰਗਤ ਸੀ। ਤਾਲ, ਲਯ, ਛੰਦ, ਰਾਗ—ਸਭ ਦਾ ਡੂੰਘਾ ਗਿਆਨ ਸੀ। ਲੰਕਾ ਦਾ ਦਰਬਾਰ ਕਲਾ, ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। 🎶 4. ਮਹਾਨ ਸ਼ਿਵ ਭਗਤ – ਭਗਤੀ ਵੀ ਸੰਗੀਤ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੀ ਭਗਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਹ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਵਰਤੋਂਦਾ ਸੀ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਤੰਦਵ-ਲਯ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਉਪਾਸਨਾ ਕਰਦਾ ਸੀ। ⭐ ਰਾਵਣ – ਰਾਖਸ ਵੀ, ਕਲਾਕਾਰ ਵੀ ਰਾਵਣ ਦੀ ਵਿਰੋਧੀ ਛਵੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਸਦੀ ਕਲਾਤਮਕ ਤੇ ਵਿਦਵਤਾ ਭਰੀ ਅਸਲੀਅਤ ਕਾਫ਼ੀ ਉੱਚੀ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ: ਸੰਗੀਤਕਾਰ, ਕਵਿ, ਵਿਦਵਾਨ, ਜੋਤਿਸ਼ੀ, ਅਤੇ ਮਹਾਨ ਸ਼ਿਵ ਭਗਤ ਸੀ। #📄 ਜੀਵਨ ਬਾਣੀ #📃ਲਾਈਫ ਕੋਟਸ✒️ #📝 ਅੱਜ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ✍ #ਮੇਰੇ ਵਿਚਾਰ