"ടെലിഗ്രാം." കീഴേടത്ത് ഇല്ലത്തിന്റെ മുറ്റത്തക്ക് സൈക്കിളിൽ വന്ന പോസ്റ്റുമാൻ വിളിച്ചു പറഞ്ഞു. അധികം താമസിയാതെ അകത്തെ മുറിയിൽ നിന്നു ഉമ്മറത്തേക്ക് വന്നു കീഴേടത്ത് ഇല്ലത്തിന്റെ കാരണവർ ദത്തൻ എന്ന് വിളിക്കുന്ന ദേവിദത്തൻ തിരുമേനി. " ദേവിദത്തൻ തിരുമേനി? " പോസ്റ്റുമാൻ ചോദിച്ചു. "അതേ ഞാൻ തന്നെ..." "ഒരു കമ്പി ഉണ്ട്...." പോസ്റ്റുമാൻ പറഞ്ഞു. "കമ്പിയോ? ഈശ്വരാ... ആരാണാവോ?" ഭയപ്പാടോടെ അദ്ദേഹം പോസ്റ്റുമാന്റെ കയ്യിൽ നിന്ന് ആ ടെലിഗ്രാം ഒപ്പിട്ടു വാങ്ങി. "Sreevidhya died." "എന്റെ ഈശ്വരന്മാരെ..." അദ്ദേഹം പൊട്ടിക്കരഞ്ഞു കൊണ്ട് അവിടെ തന്നെ നിലത്തേക്ക് ഇരുന്നു. "എന്താ... എന്ത് പറ്റി..." ദേവിദത്തൻ തിരുമേനിയുടെ രണ്ടാം വേളി രാധിക തിടുക്കത്തിൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അടുത്തേക്ക് വന്നു ചോദിച്ചു. "ശ്രീവിദ്യ പോയി " "എന്താ ദത്താ..?" പുറകെ വന്ന മുത്തശ്ശി ഈശ്വരി അമ്മ തമ്പുരാട്ടി ചോദിച്ചു. "ശ്രീവിദ്യ പോയി അമ്മേ..." ദത്തൻ പറഞ്ഞു. "ഏത് ശ്രീവിദ്യ?" ഈശ്വരിയമ്മ ഒന്നും അറിയാത്ത പോലെ ചോദിച്ചു. " എന്റെ ഭാര്യയായിരുന്ന ശ്രീവിദ്യയെ അമ്മ മറന്നു പോയോ? " ദത്തൻ വളരെ വിഷമത്തോടെ ചോദിച്ചു. "ഓഹ്ഹ്... ആ ശ്രീവിദ്യ..." അവർ അതിനെ നിസ്സാരമായി കണ്ടു. "നിങ്ങൾ ഇവിടെ തന്നെ ഇരിക്കാതെ അകത്തേക്ക് വരൂ...." രാധിക ദത്തനെ പിടിച്ച് എഴുന്നേൽപ്പിച്ച് അകത്തേക്ക് നടന്നു. അപ്പോഴേക്കും ദത്തന്റെ മൂത്ത സഹോദരി രാജലക്ഷ്മിയും ഇളയ സഹോദരി സീതാലക്ഷ്മിയും അവിടേക്ക് വന്നെത്തി. " എന്താണ് അമ്മേ പ്രശ്നം? " ഇരുവരും ഒരേ സ്വരത്തിൽ ചോദിച്ചു. "ഇവന്റെ ആദ്യ വേളി കാലം ചെയ്തു പോലും." ഈശ്വരി അമ്മ തമ്പുരാട്ടി പുച്ഛത്തോടെ പറഞ്ഞു. അത് കേട്ട് ഇരുവരും സങ്കടത്തോടെ താടിക്ക് കൈ കൊടുത്ത് നിന്നു. "അപ്പോൾ നമ്മുടെ ശ്രീക്കുട്ടൻ ഒറ്റക്കായി കാണുമല്ലോ?" രാജലക്ഷ്മി ഉടനെ ചോദിച്ചു. "അതാണ് ഓപ്പോളേ ഞാനും ചിന്തിക്കുന്നത്. എന്റെ മകൻ അവിടെ തനിച്ചായി പോകില്ലേ?" ദത്തൻ സങ്കടത്തോടെ പറഞ്ഞു. അത് കേട്ടപ്പോഴാണ് ഈശ്വരി അമ്മ തമ്പുരാട്ടിക്ക് തന്റെ പേരക്കിടാവിനെ ഓർമ്മ വന്നത്. അവർ ഉടൻ ആവശ്യപ്പെട്ടു. "ദത്താ, നീ ഉടനെ കൊച്ചിക്ക് പോകണം. അവിടുത്തെ ചടങ്ങുകൾ കഴിഞ്ഞാൽ ഉടൻ തന്നെ നമ്മുടെ കുഞ്ഞിനെയും കൊണ്ട് തറവാട്ടിലേക്ക് എത്തണം. അടുത്ത തലമുറയിലെ ആകെയുള്ള ആൺതരിയാണ് അവൻ." അതു കേട്ടപ്പോൾ രാജലക്ഷ്മിക്കും സീതാലക്ഷ്മിക്കും സന്തോഷത്തോടൊപ്പം വലിയ വിഷമവും അനുഭവപ്പെട്ടു. 'ഇനി ശ്രീക്കുട്ടൻ ഇവിടെ എത്തിയാൽ, ദത്തേട്ടന് ശേഷം ഈ തറവാടിന്റെ സർവാധികാരി ശ്രീക്കുട്ടനായി മാറുമല്ലോ?' എന്ന ചിന്ത അവർക്ക് വിഷമം സൃഷ്ടിച്ചു. "ഏതായാലും മോഹനൻ അളിയനുമായി ഞാൻ കൊച്ചിക്ക് ഒന്ന് പോവുകയാണ്. അവിടെ ചെല്ലുമ്പോഴേക്കും ശ്രീവിദ്യയുടെ മൃതദേഹം അടക്കം ചെയ്തു കാണും." ദത്തൻ വിഷമത്തോടെ പറഞ്ഞു. " നിങ്ങൾ ഒറ്റയ്ക്ക് പോകണ്ട ഞാനും കൂടെ വരാം." രാധിക പറഞ്ഞു. തന്റെ ഭർത്താവിനെ ആദ്യ ഭാര്യയോടുള്ള സ്നേഹം വ്യക്തമായി അറിയാവുന്നതു കൊണ്ടും, തനിക്കൊരു കുഞ്ഞിനെ പ്രസവിക്കാൻ കഴിയാത്തത് കൊണ്ടും, ദത്തേട്ടന്റെ മകനെ തന്റെ മകനായി സ്വീകരിക്കാനുള്ള ആഗ്രഹം കൊണ്ടുമാണ് രാധിക ദത്തനോടൊപ്പം പോകാൻ തീരുമാനിച്ചത്. ഉടൻ തന്നെ കാര്യസ്ഥൻ കുമാരനെ പറഞ്ഞയച്ചു മോഹനനെ വിളിപ്പിച്ചു. മോഹനൻ വന്ന് എത്തുമ്പോഴേക്കും ദത്തനും രാധികയും പുറപ്പെടാൻ ഒരുങ്ങിക്കഴിഞ്ഞു. "അവിടെ അവർക്ക് ഏതെങ്കിലും ബന്ധുക്കൾ ഉണ്ടോ ദത്താ?" ഈശ്വരി അമ്മ തമ്പുരാട്ടി ചോദിച്ചു. "അകന്ന ബന്ധുക്കൾ അല്ലാതെ വേറെ ആരും ഇല്ല." ദത്തൻ പറഞ്ഞു. "അപ്പോൾ അവിടത്തെ സ്വത്തു മുഴുവനും നാത്തൂന്റെ പേരിലായിരിക്കുമല്ലോ?" രാജലക്ഷ്മി ചോദിച്ചു. 'മുറപ്രകാരം തന്റെ മകൾക്ക് വേളി ആകേണ്ടതാണ് അവൻ. പക്ഷേ തന്റെ മകൾക്ക് വേളി പ്രായമാകാൻ ഇനിയും എത്ര നാൾ കാത്തിരിക്കണം. അങ്ങനെ അവനെ വേളി കഴിക്കാൻ സാധിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ, ഈ കണ്ട സ്വത്തിന് മുഴുവനും അവകാശിയായി അവൾ മാറിയേനെ.' രാജലക്ഷ്മി വിഷമത്തോടെ ഓർത്തു. 'തന്റെ മോളും ആ വരാൻ പോകുന്നവന് മുറപ്പെണ്ണാണ്. അതൊരിക്കലും നടക്കാൻ പോകാത്ത സ്വപ്നമാണ് തനിക്ക്. തന്റെ ചേച്ചിയുടെ മനസ്സിലും ആ ആഗ്രഹം കാണാതിരിക്കില്ല. പക്ഷേ അത് സാധിച്ചു കൊടുക്കാൻ അവസരം ഒരുക്കരുത്.' സീതാലക്ഷ്മി മനസ്സിൽ കണക്കു കൂട്ടി. ദേവീദത്തനും രാധികയും മോഹനനും യാത്ര പുറപ്പെട്ടു. അവർ അവിടെ എത്തുമ്പോൾ ശ്രീവിദ്യയുടെ മൃതശരീരം അടക്കം ചെയ്തു കഴിഞ്ഞിരുന്നു. ദേവിദത്തന്റെ മകനായ ശ്രീഹരിയും വളരെ കുറച്ച് ബന്ധുക്കളും മാത്രമാണ് അവിടെ അന്നേരം ഉണ്ടായിരുന്നത്. ശ്രീഹരിയെ സംബന്ധിച്ച് അച്ഛനും ഒപ്പം വന്നവരും തീരെ അപരിചിതരായിരുന്നു. വന്നവർ ആരെന്ന് മനസ്സിലായില്ലെങ്കിലും, ആതിഥേയ മര്യാദയനുസരിച്ച് അവൻ അവരെ അകത്തേക്ക് ക്ഷണിച്ചു. "മോനെ നിനക്ക് എന്നെ മനസ്സിലായോ?" മകനെ നോക്കി നിറഞ്ഞ കണ്ണുകളോടെ ആ അച്ഛൻ മകനോട് ചോദിച്ചു. എവിടെയോ കണ്ടു മറന്ന മുഖം. താൻ കണ്ടപ്പോൾ ഇങ്ങനെ ആയിരുന്നില്ല ആ മുഖം. വളരെ സുന്ദരനും സുമുഖനും ആയിരുന്നു. കഷണ്ടി കയറാത്ത തല. ഒരു വശത്തേക്ക് ചരിച് ഈരി വെച്ചിരിക്കുന്ന മുടി. നന്നായി വെട്ടിയൊതുക്കിയ താടിയും മീശയും. അതായിരുന്നു അവന്റെ ഓർമ്മയിലുള്ള മുഖം. ആ വ്യക്തി തന്നെയാണോ ഇത് എന്നവൻ ശങ്കിച്ചു. " അച്ഛൻ" അവൻ പതുക്കെ ചുണ്ടുകളനക്കി ചോദിച്ചു. "അതെ ഞാൻ നിന്റെ അച്ഛനാണ്. " അദ്ദേഹം അവനെ പുൽകാനായി ചെന്നപ്പോൾ അവൻ പിന്നോട്ടു മാറി. കാരണം അവന്റെ മനസ്സിൽ അയാളോട് പകയായിരുന്നു. തന്നെയും തന്റെ അമ്മയെയും ഉപേക്ഷിച്ചു കളഞ്ഞ മനുഷ്യൻ. രണ്ടാം വേളി കഴിഞ്ഞു സുഖിച്ചു കഴിയുന്ന വ്യക്തി. അതായിരുന്നു അവന്റെ മനസ്സിൽ അച്ഛൻ. 'നിനക്ക് എന്നോട് വെറുപ്പ് കാണും മകനെ... കാരണം അത്രയും വലിയ തെറ്റാണ് ഞാൻ നിന്റെ അമ്മയോടും നിന്നോടും കാണിച്ചത്... തിരുത്താൻ പറ്റാത്ത തെറ്റ്... അതിന് ഒരു ക്ഷമാപണം എനിക്കില്ല... ക്ഷമാപണം നടത്തിയാലും, നിനക്ക് അത് സ്വീകരിക്കാൻ ഒരു ബാധ്യതയും ഇല്ല. എന്നിട്ടും അച്ഛൻ മനസ്സു കൊണ്ട് നിന്നോട് പറയുകയാണ് ക്ഷമിക്കു മകനെ... അന്നും ഇന്നും എന്നും നിന്റെ ഈ അച്ഛന്റെ മനസ്സിൽ, നിന്റെ അമ്മയും നീയും മാത്രമാണുള്ളത്.' ദത്തന്റെ മനസ്സ് തേങ്ങി. "നിങ്ങൾ അവിടെ നിന്ന് എപ്പോൾ പോന്നു? " ശ്രീഹരിയുടെ ബന്ധു സോമൻ ചോദിച്ചു. "നിങ്ങൾ എത്തുമെന്ന് അറിയിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ ഞങ്ങൾ വിദ്യയുടെ ശരീരം അടക്കം ചെയ്യാതെ നിങ്ങൾക്കായി സൂക്ഷിച്ചേനെ... " ശ്രീഹരിയുടെ മറ്റൊരു ബന്ധുവായ ശക്തിധരൻ പറഞ്ഞു. "സാരമില്ല. അറിയിക്കാനുള്ള മാർഗം എന്റെ കൈവശം ഉണ്ടായിരുന്നില്ല." ദത്തൻ തന്റെ അവസ്ഥ പറഞ്ഞു. "ഏതായാലും വന്ന സ്ഥിതിക്ക് നിങ്ങൾ വിശ്രമിക്കൂ. ബാക്കി കാര്യങ്ങളൊക്കെ നമുക്ക് രാവിലെ സംസാരിക്കാം." സോമൻ അറിയിച്ചു. അതേ സമയം രാധിക താൻ സ്വന്തമാക്കാൻ പോകുന്ന മകനെ നോക്കിക്കാണുകയായിരുന്നു. 'തനിക്ക് ജനിക്കാതെ പോയ മകൻ. ആ ഭാഗ്യം കിട്ടിയത് ശ്രീവിദ്യക്കാണ്.' മാല ചാർത്തി മേശപ്പുറത്ത് വച്ചിരിക്കുന്ന ശ്രീവിദ്യയുടെ ഫോട്ടോയിലേക്ക് അവളുടെ കണ്ണുകൾ ചെന്ന് പതിച്ചു. 'എത്ര സുന്ദരിയായിരുന്നു ശ്രീവിദ്യയെ നീ. നിന്റെ മുഖം അതേ പോലെ വാർത്തു വെച്ചിരിക്കുകയാണ് നിന്റെ മകന്. ഈ മകനെ ഞാൻ എന്റെ മകനായി എടുക്കുകയാണ്. എനിക്ക് നിന്നോട് ഉണ്ടായിരുന്ന വെറുപ്പും ദേഷ്യവും, ഞാൻ ഇവിടെ അടിയറ വയ്ക്കുകയാണ്. മാപ്പ് തരണം.' രാധിക ആ ഫോട്ടോയിൽ നോക്കി മാപ്പ് അപേക്ഷിച്ചു. "മോനെ ഇവർക്ക് മുറി കാണിച്ചു കൊടുക്കൂ." ശക്തിധരൻ ശ്രീഹരിയോട് ആവശ്യപ്പെട്ടു. " ശരി വല്യച്ഛാ " അവൻ ശക്തിധരനെ നോക്കി സമ്മതിച്ചതിന് ശേഷം അച്ഛനെ നോക്കി വിളിച്ചു. " വന്നോളൂ. " അതും പറഞ്ഞ് അവൻ അകത്തേക്ക് നടന്നു. അവനു പിന്നാലെ ദേവിദത്തനും രാധികയും ചെന്നു. രാത്രി ഉറങ്ങാൻ കിടന്നിട്ട്, ശ്രീഹരിക്ക് ഉറങ്ങാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. അവൻ തിരിഞ്ഞു മറിഞ്ഞും കിടന്നു നോക്കി. 'തന്നെയും തന്റെ അമ്മയെയും യാതൊരു ദയ ദാക്ഷിണ്യവും ഇല്ലാതെ വീട്ടിൽ നിന്ന് ഇറക്കി വിട്ട മനുഷ്യനാണ് അപ്പുറത്തെ മുറിയിൽ കിടക്കുന്നത്. അച്ഛാ എന്ന് വിളിക്കാൻ ഇന്നേ വരെ തനിക്ക് തോന്നിയിട്ടില്ല. അമ്മ പറഞ്ഞ ഒരു ചെറിയ അറിവ് മാത്രമേ ഉള്ളൂ അച്ഛന്റെ രണ്ടാം വേളിയെ കുറിച്ച്. ബ്രൗൺ കളറിൽ കൃഷ്ണാ മിഴിയുള്ള ഒരു സ്ത്രീയാണ് അച്ഛന്റെ രണ്ടാം വേളി എന്നു മാത്രം പറഞ്ഞു തന്നിട്ടുണ്ട്. ഇപ്പോൾ താൻ അവരെ നേരിട്ട് കണ്ടിരിക്കുന്നു. തന്റെ അമ്മ മരിക്കാൻ വേണ്ടി കാത്തിരിക്കുകയായിരുന്നോ ഇവർ രണ്ടും കൂടി ഇവിടേക്ക് എത്താൻ. അല്ലെങ്കിൽ തന്റെ അമ്മ പറഞ്ഞ കാര്യം ഇവർ അറിഞ്ഞു കാണുമോ? ഒന്നും മനസ്സിലാകുന്നില്ലല്ലോ അമ്മേ. അനാഥനായി പോയ ഈ മകനോട് ഒന്ന് പറഞ്ഞുതാ അമ്മേ.' അവൻ അറിയാതെ അവന്റെ കണ്ണുകൾ ധാരയായി. തൊട്ടരികിൽ വന്നിരുന്ന് ശ്രീവിദ്യ അന്തർജനം അവന്റെ തലയിൽ തഴുകി തലോടി കൊണ്ടു പറഞ്ഞു. "അമ്മ പറഞ്ഞിട്ടില്ലേ അച്ഛൻ വന്നു വിളിച്ചാൽ അച്ഛനോടൊപ്പം പോകണമെന്ന്. ഇവിടെ നിന്നാൽ മോൻ ഒറ്റപ്പെട്ടു പോകും. അത് പാടില്ല. നിന്റേതായ ഒരുപാട് ആൾക്കാർ അവിടെയുണ്ട്. മാത്രമല്ല നീ കീഴേടത്ത് ഇല്ലത്തിന്റെ അനന്തരാവകാശിയാണ്. അതു കൊണ്ട് അമ്മയുടെ മകൻ അമ്മ പറയുന്നത് അനുസരിക്കണം. നാളെ അച്ഛനും മറ്റും മോനോട് ഇക്കാര്യം പറയും. ഒരെതിരും പറയാതെ അനുസരിക്കുക." അമ്മ സ്വാന്തനമേകി കൊണ്ട് അവന്റെ മുടികളെ തഴുകി തലോടി. അതിൽ ലയിച്ച് അവൻ എല്ലാം മറന്നു മയങ്ങി. "കണ്ണാ, എഴുന്നേൽക്കുന്നില്ലേ മോനെ...?" കുയിൽ നാദം പോലെ വളരെ മനോഹരമായ ശബ്ദം അവന്റെ കാതുകളിൽ വന്നണഞ്ഞപ്പോൾ അവൻ അറിയാതെ തന്നെ കണ്ണുകൾ ചിമ്മി തുറന്നു പോയി. നോട്ടത്തിൽ അവന് തോന്നിയത് തന്റെ അമ്മ വന്നു തന്നെ വിളിച്ചുണർത്തിയത് ആയിട്ടാണ്. പക്ഷേ മുമ്പിൽ നിൽക്കുന്ന സ്ത്രീ രൂപം കണ്ട് അവൻ പകച്ചു നോക്കി. 'ഇത് അച്ഛന്റെ ഭാര്യയല്ലേ? ഇവരാണോ തന്നെ വിളിച്ചുണർത്തിയത്?' അവർ അവനെ നോക്കി മനോഹരമായി പുഞ്ചിരിച്ചു കൊണ്ട് നിൽക്കുകയാണ്. പുഞ്ചിരിക്കണോ? വേണ്ടയോ? എന്തെങ്കിലും പറയണോ? അതിന്റെ ആവശ്യമുണ്ടോ? അവന്റെ മനസ്സിലൂടെ ചോദ്യ ശരങ്ങൾ കടന്നു പോയി. പുതപ്പ് നീക്കി എഴുന്നേൽക്കാൻ തുടങ്ങുമ്പോൾ ആയിരുന്നു, താനൊരു ഷോർട്സ് മാത്രം ഇട്ടാണ് കിടക്കുന്നതെന്ന സത്യം അവന് ഓർമ്മ വന്നത്. പെട്ടെന്ന് പുതപ്പ് തന്റെ ശരീരത്തിലേക്ക് വലിച്ച് ഇട്ടു കൊണ്ട് എല്ലാ ഭാഗവും മൂടാൻ ശ്രമിച്ചു. "പൊക്കോളൂ.... ഞാൻ വന്നേക്കാം." അവൻ അവരോട് അത്രമാത്രം പറഞ്ഞു. അവന്റെ മറുപടി അവളുടെ മനസ്സിന് കുളിർമയേകി. പിന്നെ ഒന്നും പറയാതെ അവൾ തിരിഞ്ഞു നടന്നു. അവന്റെ മനസ്സിലേക്ക് അന്നത്തെ ആ സംഭവം ഒരിക്കൽ കൂടി കടന്നു വന്നു. അന്ന് താൻ മൂന്നിലൊ, നാലിലോ പഠിക്കുന്ന സമയത്താണ് അച്ഛൻ വീണ്ടും വിവാഹം കഴിക്കുന്നത്, സ്കൂൾ വിട്ട് വീട്ടിൽ വന്ന താൻ കാണുന്നത് അടുക്കള വാതിൽ പടിയിൽ ഇരുന്ന് കരയുന്ന അമ്മയെ ആണ്. "അമ്മ എന്തിനാ കരയുന്നത്? അവൻ ശ്രീവിദ്യയോട് ചോദിച്ചു. " ഇന്ന് നിന്റെ അച്ഛന്റെ കല്യാണം ആയിരുന്നു. " അവനെ ചേർത്തു നിർത്തിക്കൊണ്ട് ശ്രീവിദ്യ അവനോടായി പറഞ്ഞു. അമ്മ പറഞ്ഞതിനെ പറ്റി അന്ന് തനിക്ക് അധികം ഒന്നും അറിയില്ലെങ്കിലും അമ്മ കരയുന്നത് കണ്ടു ഞാനും കുറേ നേരം അമ്മയെ കെട്ടി പിടിച്ചു കരഞ്ഞു. ആ രംഗം അവന്റെ മനസ്സിലൂടെ കടന്നു പോയപ്പോൾ, അവന്റെ മനസ്സിൽ മറ്റൊരു സംശയത്തിനു തിരി തെളിഞ്ഞു. 'ഇവർ കാരണം ആകുമോ തന്റെ അമ്മയെ അച്ഛൻ അമ്മയെ ഉപേക്ഷിക്കാൻ ഇടയായത്? ആയിരിക്കാം.... അവരുടെ ആ പൂച്ച കണ്ണുകളിൽ അച്ഛൻ മയങ്ങിപ്പോയി കാണും. അതാവാം അച്ഛൻ അമ്മയെ ഉപേക്ഷിക്കാൻ കാരണം.' അതോർത്തപ്പോൾ അവന് അവരോട് വെറുപ്പ് തോന്നി. പക്ഷേ തൽക്കാലം എല്ലാം സഹിക്കാൻ തന്നെ തീരുമാനിച്ചു. കിടക്ക വിട്ട് എഴുന്നേറ്റു പ്രാഥമിക കൃത്യങ്ങളെല്ലാം നടത്തി കുളിച്ച് പുതിയ വസ്ത്രങ്ങൾ അണിഞ്ഞാണ് അവൻ താഴേക്ക് ചെന്നത്. അച്ഛനും ശക്തിധരൻ വലിയച്ഛനും അച്ഛനോടൊപ്പം വന്ന, അച്ഛൻ പരിചയപ്പെടുത്തി തരാൻ വിട്ടുപോയ വ്യക്തിയും, തറവാടിന്റെ വക്കീലും ഒന്നിച്ചിരുന്ന് എന്തോ സംസാരിക്കുകയായിരുന്നു. "ശ്രീവിദ്യാ അന്തർജനം ഒരേയൊരു മകളായതിന്റെ പേരിൽ, വലിയ കാരണവര് സകല സ്വത്തുക്കളും ശ്രീവിദ്യ അന്തർജനത്തിന്റെ പേരിലാണ് എഴുതി വെച്ചിരുന്നത്. അത് തായ് വഴിയായി ഇപ്പോൾ മകന് വന്നു ചേരും. നിങ്ങൾ അവനെയും കൊണ്ട് പോയാൽ, ഈ വസ്തുവകകൾ വെറുതെ അടച്ചു പൂട്ടിയിട്ട് നശിപ്പിച്ചു കളയണോ? മാത്രമല്ല, ഒരു മാസം കൂടി കഴിഞ്ഞാൽ അവന്റെ എക്സാമും കഴിയും. ഇത് അവസാന വർഷത്തെ പരീക്ഷയാണ്." വക്കീൽ വ്യക്തമാക്കി. "അതോർത്ത് വക്കിൽ മാമ്മൻ വിഷമിക്കണ്ട. ഞാൻ എന്നന്നേക്കുമായി ഇവിടെ നിന്നു പോകുന്നില്ല. കാരണം ഇത് എന്റെ അമ്മയുടെ മണമുള്ള വീടാണ്. മാസത്തിൽ ഒന്നോ രണ്ടോ ദിവസം ഞാൻ ഇവിടെ വന്നു നിൽക്കും." അതും പറഞ്ഞു കൊണ്ട് ശ്രീഹരി അവർക്കിടയിലേക്ക് കയറി വന്നിരുന്നു. "മോനെ അവിടെ നിന്ന് ഇവിടം വരെ വരിക എന്ന് വെച്ചാൽ അത് എളുപ്പമുള്ള കാര്യമല്ല. എത്ര കിലോമീറ്റർ ദൂരമുണ്ടെന്ന് മോന് അറിയുമോ?" മോഹനൻ ചോദിച്ചു. "അത്രയ്ക്ക് ദൂരം ഉണ്ടെങ്കിൽ ഞാൻ വരുന്നില്ല എന്ന് വെച്ചാൽ പോരെ?" അവൻ പറഞ്ഞു. "മോനെ നീ അങ്ങനെ പറയല്ലേ? എനിക്ക് ആകെയുള്ളത് നീ മാത്രമാണ്. ശ്രീവിദ്യ പോയി ഇനി ഞാൻ എത്ര കാലം ഉണ്ടാവുമെന്ന് ആർക്കറിയാം... ഇനിയുള്ള കുറച്ചു കാലം എങ്കിലും എനിക്ക് എന്റെ മോനോടൊപ്പം ജീവിക്കണം. പിന്നെ നിന്നെ ആരും ഒന്നിനും തടയുകയില്ല. നിനക്ക് എപ്പോ പോണമെന്ന് തോന്നിയാലും ഇങ്ങോട്ടേക്ക് വരാം... എത്ര ദിവസം വേണമെങ്കിലും ജീവിക്കാം... പക്ഷേ ഇനി മോൻ അച്ഛനോടൊപ്പം വേണം." ദത്തൻ ദയനീയതയോടെ അവനെ നോക്കി പറഞ്ഞു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആ ദയനീയഭാവം അവന്റെ മനസ്സ് ഇളക്കി. പക്ഷേ അത് പ്രകടമാക്കാൻ അവൻ നിന്നില്ല. "ഞങ്ങടെ കുഞ്ഞ് ഒന്നിനും എതിര് നിൽക്കില്ല. അങ്ങനെയാണ് ഞങ്ങളുടെ വിദ്യ മോള് ഈ കുഞ്ഞിനെ വളർത്തിയത്... പിന്നെ മോഹനാ... കൊച്ചിയിൽ നിന്ന് പയ്യന്നൂർ വരെ എത്താൻ, ഇന്നത്തെ കാലത്ത് വലിയ പ്രയാസമില്ല. പയ്യന്നൂർ നിന്ന് നേരിട്ട് ഇങ്ങോട്ടേക്ക് ട്രെയിൻ കിട്ടാൻ ബുദ്ധിമുട്ടുണ്ടാവും. എന്നാൽ കണ്ണൂരിൽ നിന്ന് ഇങ്ങോട്ടേക്ക് ട്രെയിനുകൾ ഉള്ള കാലമാണ്." ശക്തിധരൻ അവനു വേണ്ടി വാദിച്ചു. "വക്കീൽ മാമ്മാ... തൽക്കാലം ഇപ്പോഴുള്ള ഇതേ സ്ഥിതി തുടരട്ടെ. ഇനി എനിക്ക് ആകെ രണ്ട് എക്സാം കൂടിയേ ഉള്ളൂ. അതിനിടയിൽ അമ്മയുടെ ആവശ്യങ്ങൾ എല്ലാം കഴിയും." അവൻ പറഞ്ഞു കൊണ്ട് എഴുന്നേറ്റ് പുറത്തേക്കിറങ്ങി. അപ്പോൾ അവിടെ വീടിന്റെ പുറകിലെ മുറ്റത്ത് അലക്കിയ തുണികളെല്ലാം അയയിൽ വിരിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുകയായിരുന്നു രാധിക. അവൻ അവരെ തന്നെ നോക്കി നിന്നു. അവരുടെ മുഖത്ത് എന്തോ ഒരു ദുഃഖം ഉള്ളതു പോലെ അവന് തോന്നി. അതെന്തായിരിക്കും എന്നവൻ ആലോചിച്ചു നോക്കി. 'ഇനി മുതൽ ഇവരാണ് എന്റെ അമ്മ. ഇവരോടൊപ്പം അവിടെ ചെന്ന് താമസിക്കുമ്പോൾ എല്ലാം അറിയാം.' അവൻ മെല്ലെ അവിടുന്ന് നടന്നു നീങ്ങി. അതേ സമയം അകത്ത് ശ്രീഹരിയെയും കൊണ്ട് കീഴേടത്ത് ഇല്ലത്തിലേക്ക് പോകേണ്ട തീയതി തീരുമാനിക്കുകയായിരുന്നു. ശ്രീഹരി ഇവിടെയുള്ള കുറച്ച് ദിവസം അവന്റെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിൽ അവന്റെ അമ്മയുടെ ഓർമ്മകളുമായി ഇവിടെ ജീവിക്കട്ടെ. ദേവീദത്തനും രാധികയും മോഹനനും തൽക്കാലം മടങ്ങി പോകാൻ തീരുമാനിച്ചു. രണ്ടാഴ്ച കഴിഞ്ഞ് അവനെ കൂട്ടിക്കൊണ്ടു പോകാൻ അവർ വരും. കണ്ണപ്പശ്ശേരി ഇല്ലം. അമ്മയുടെ തറവാടും അത്യാവശ്യം പേരുകേട്ട തറവാട് തന്നെ ആയിരുന്നു… കണ്ണപ്പശ്ശേരി ഇല്ലം, അവിടുത്തെ രാമഭദ്രൻ തിരുമേനിയുടെയും കൗസല്യ ദേവി തമ്പുരാട്ടിയുടെയും ഒരേ ഒരു മകൾ… ശ്രീവിദ്യ അന്തർജ്ജനം. 'ഇവിടെ ആയിരുന്നു താൻ ഇത്രയും കാലം ജീവിച്ചിരുന്നത്. ഈ വീട്ടു മുറ്റത്തും, വീടിന്റെ അകത്തളങ്ങളിലും തന്റെ കുറെ സ്വപ്നങ്ങൾ ഉറങ്ങുകയാണ്. അവയെ എല്ലാം ഉപേക്ഷിച്ച്, താൻ ഈ പടി ഇറങ്ങുകയാണ്.' അവൻ ആ പടികൾ ഇറങ്ങി മുറ്റത്ത് നിന്ന് ചിന്തിച്ചു. 'ഇനി ഇടയ്ക്ക് ഞാൻ വരും... നിന്നെ കാണാൻ, നിന്റെ ചാരത്തണയാൻ, നിന്റെ വിരി മാറിലൊന്നു മയങ്ങാൻ. അത് വരെ എന്റെ മുത്തച്ഛന്റെയും മുത്തശ്ശിയുടെയും അമ്മയുടെയും ആത്മാക്കൾ ഈ വീടും പരിസരവും സംരക്ഷിക്കട്ടെ.' അവൻ മനസ്സിൽ പറഞ്ഞു കൊണ്ട് കാറിന്റെ അടുത്തേക്ക് നടന്നു. അച്ഛനും ചെറിയമ്മയും മോഹനൻ ഇളയച്ഛനും കൂടി അവനെ കൊണ്ടു പോകാൻ ഇന്നലെ വൈകുന്നേരം എത്തുന്നത് വരെ, അവന്റെ മനസ്സിൽ ഒരു പ്രാർത്ഥനയെ ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ. അവരുടെ യാത്ര എങ്ങനെയെങ്കിലും മുടങ്ങണെ എന്ന് മാത്രം. പക്ഷേ അവർ വന്നു. അവന്റെ യാത്രയും തുടങ്ങി. മോഹനൻ ആണ് കാർ ഡ്രൈവ് ചെയ്യുന്നത്. കോ ഡ്രൈവർ സീറ്റിൽ ദേവിദത്തൻ സ്ഥാനം പിടിച്ചിട്ടുണ്ട്. പുറകിലെ സീറ്റിൽ അവനും തൊട്ട് അരികിലായി രാധികയും ഇരുന്നു. നഗരം കഴിഞ്ഞു ഹൈവേയിലൂടെ കാർ ചീറിപ്പാഞ്ഞു. ഏഴു മണിക്കൂറോളം ഉണ്ടാവും യാത്ര എന്നാണ് പുറപ്പെടുന്നതിനു മുമ്പ് അച്ഛൻ പറഞ്ഞത്. ആരോടും ഒന്നും മിണ്ടാതെ അവൻ കാറിന്റെ സീറ്റിൽ തല ചാരി വച്ച് പതുക്കെ ഒന്നു മയങ്ങി. ഇടക്ക് രണ്ടുവട്ടം ഉറക്കം ഉണരേണ്ടി വന്നു. അതിരാവിലെ പോന്നതിനാൽ വഴിയിൽ ആയിരുന്നു പ്രാതൽ. അതിനായി ആദ്യം ഒരു ഹോട്ടലിൽ നിർത്തി. അതിനു ശേഷം ഉച്ചക്കത്തെ ഊണിനുമായി മറ്റൊരു ഹോട്ടലിൽ. അതിനു ശേഷം നീണ്ട ഒരു ഉറക്കം കാഴ്ച വെച്ചു. കണ്ണ് തുറന്നു നോക്കുമ്പോൾ പൊടി മണ്ണ് പറത്തി കൊണ്ട് ഇട റോഡിലൂടെ കാർ മെല്ലെ ചലിക്കുന്നു. കാറിന്റെ പിൻ സീറ്റിൽ ഇരുന്ന് അവൻ പുറത്തേക്കു കണ്ണോടിച്ചു. പച്ച പട്ടു വിരിച്ച് മന്ദമാരുതന്റെ തലോടലേറ്റ് വാങ്ങി അലഞ്ഞോറികൾ വിരിയിച്ചു കൊണ്ട് ചുവടു വയ്ക്കുന്ന നെൽവയലുകൾ. അവയുടെ താളാത്മകമായ ചുവടു വെപ്പുകൾ കണ്ടു കൺകുളിർത്തുള്ള യാത്ര. അവർ അറിയുന്നുണ്ടോ ഈ ചുവടു വയ്പ്പും സന്തോഷവും കൊയ്യ്ത്തു കാലം വരെ മാത്രമാണെന്ന്. 'ഒന്നോർത്താൽ ഒരു മാസം മുൻപ് വരെ ഞാനും എന്ത് സന്തോഷത്തിലായിരുന്നു. അമ്മയും ഞാനും മാത്രമുള്ള വീട്. സ്വർഗ്ഗ തുല്യമായിരുന്നു അവിടം. ഞാൻ ആഗ്രഹിച്ചതെല്ലാം എനിക്കു വാങ്ങി തന്ന്, എനിക്കു വേണ്ടി മാത്രം ജീവിച്ച എന്റെ അമ്മ. ആ സൂര്യ തേജസ് എന്നെ തനിച്ചാക്കി അസ്തമിച്ചിട്ടു ഇന്നേക്കൂ ഒരു മാസം തികഞ്ഞിരിക്കുന്നു.' അവന്റെ മനസ്സിൽ മായാതെ ആ ചിത്രം നിന്നു അവന്റെ മനസ്സ് വീണ്ടും ചഞ്ചലമാവുകയായിരുന്നു. അമ്മയുടെ ഓർമ്മകളിൽ നിന്നും മുക്തി നേടാൻ അവന് ആവുന്നില്ല. 'ഇപ്പോഴിതാ 20 വയസ്സിൽ തന്നെ താൻ അനാഥൻ ആയിരിക്കുന്നു, അല്ലാ എന്ന് ആര് പറഞ്ഞാലും തന്റെ മനസ്സത് സമ്മതിച്ചു കൊടുക്കില്ല. ഓർമ്മ വെച്ച നാൾ മുതൽ തനിക്കു അമ്മ മാത്രമായിരുന്നു ഉണ്ടായിരുന്നത്, അവരെ മാത്രമേ താൻ സ്നേഹിക്കുകയും ബഹുമാനിക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുള്ളു.' അവൻ ഓർത്തു. ദേവിദത്തനെ അവൻ ഒരിക്കലും സ്നേഹിച്ചിട്ടില്ല. അവനോട് അമ്മ പറഞ്ഞു കൊടുത്ത കഥകളിൽ അച്ഛന് ഒരു വില്ലൻ പരിവേഷം ഒന്നുമില്ലായിരുന്നു, എങ്കിലും അവന്റെ മനസ്സിൽ അയാൾ ഒരു വില്ലൻ തന്നെ ആയിരുന്നു. അല്ല ഇപ്പോഴും അങ്ങനെ തന്നെയാണ്. 'തന്റെ അമ്മയെ ഒരുപാട് കണ്ണുനീർ കുടിപ്പിച്ച മനുഷ്യൻ. അമ്മയുടെ സ്വപ്നങ്ങൾക്ക് എല്ലാം നിഴൽ വീഴ്ത്തിയ വ്യക്തി.' അതായിരുന്നു അവന്റെ മനസ്സ് നിറയെ അച്ഛനെ പറ്റിയുള്ള ചിന്ത. അമ്മയുടെ ഒരു ആഗ്രഹത്തിനും മുത്തച്ഛനും മുത്തശ്ശിയും എതിരു നിന്നിട്ടില്ല, പ്രീ ഡിഗ്രി കഴിഞ്ഞും അമ്മയെ പഠിപ്പിച്ചോളാം എന്ന വാക്കിന്റെ പുറത്താണ് ഒരു അകന്ന ബന്ധു വഴി വന്ന അച്ഛന്റെ വിവാഹ ആലോചനക്ക് അവർ സമ്മതം മൂളിയത്. ആ ഗ്രാമത്തിലെ വളരെ പ്രസിദ്ധമായ ഒരു ഇല്ലമായിരുന്നു അച്ഛന്റെ തറവാട് ആയ, കീഴേടത്ത് ഇല്ലം. കൂട്ടുകുടുംബ വ്യവസ്ഥിതിയുള്ള ഒരു ഇല്ലം. അവിടെ ചെന്ന് കയറിയ എന്റെ അമ്മയുടെ ജീവിതം എല്ലാവരും കൂടെ ചേർന്ന് ദുഃഖപൂർണമാക്കി മാറ്റി. അമ്മയുടെ ആഗ്രഹങ്ങളെല്ലാം ആ നാലുകെട്ടിനു ഉള്ളിൽ ഒതുങ്ങി. ഞാൻ ജനിച്ചതിൽ പിന്നെ അമ്മ സമയം ചിലവഴിച്ചത് മുഴുവനും എനിക്കു വേണ്ടി മാത്രം ആണ്. അങ്ങനെ അച്ഛമ്മയുടെയും, നാത്തൂന്മാരുടെയും പോര് സഹിക്കാൻ പറ്റാത്തെ വന്നപ്പോൾ ആണ് എന്നേയും എടുത്ത് അമ്മ കീഴേടത്ത് ഇല്ലം വിട്ട് ഇറങ്ങിയത്. വിവാഹമോചനത്തിന്റെ സമയത്തും എന്നെ കിട്ടുവാൻ അച്ഛൻ കുറേ കേസ് കളിച്ചു, അതൊന്നും എന്നോടുള്ള സ്നേഹം കൊണ്ടല്ല. ഞാൻ മാത്രം ആയിരുന്നു ഈ തലമുറയിൽ തറവാട്ടിൽ ആൺ തരിയായി ഉള്ളത്… അച്ഛൻ പിന്നെയും വിവാഹം ചെയ്തെങ്കിലും ആ ബന്ധത്തിൽ പിള്ളേരൊന്നും ഉണ്ടായില്ല. അവന്റെ മനസ്സിലൂടെ ആ കഥകളെല്ലാം ഒന്നൊന്നായി കടന്നു പോയി. ഒട്ടുമിക്കതും താൻ അമ്മയിൽ നിന്ന് കേട്ടറിഞ്ഞ കാര്യങ്ങൾ. വളരെ കുറച്ചു കാര്യങ്ങൾ മാത്രം കണ്ടറിഞ്ഞിട്ടുമുണ്ട്. ഇനി എന്തൊക്കെ കാണാൻ കിടക്കുന്നു അവൻ കാറിന്റെ വാതായനത്തിൽ തല ചായിച്ചു മുന്നിൽ ഇരിക്കുന്ന അച്ഛന്റെ മുഖത്തേക്ക് പാളി നോക്കി. 'വർഷങ്ങൾ കേസ് നടത്തിയിട്ട് കിട്ടാതിരുന്ന എന്നെ അമ്മയുടെ മരണത്തിലൂടെ സ്വന്തമാക്കി എന്നൊരു തോന്നൽ കാണുമോ അച്ഛൻ എന്ന ഇയാൾക്ക്‌.' അവൻ ചിന്തിച്ചു. കീഴേടത്ത് ഇല്ലത്തിൽ ഇപ്പോഴും പെൺ ഭരണമാണെന്ന് അമ്മ കളി പറയുന്നത് അവൻ കേട്ടിട്ടുണ്ട്. 'അവിടെ ചെന്നിട്ടു എന്നെ ആരെങ്കിലും ഭരിക്കാൻ വല്ലോം വരികയാണെങ്കിൽ, അപ്പോൾ ശ്രീഹരി ആരാണെന്ന് അവിടെയുള്ളവർ അറിയും.' എന്ന് അവൻ മനസ്സിൽ ഉറപ്പിച്ചു. ‘’ശ്രീഹരി നല്ല ഉറക്കം ആയിരുന്നല്ലോ? എപ്പോൾ എഴുന്നേറ്റു?‘’ കാർ ഡ്രൈവ് ചെയ്യുന്നതിനിടയിൽ മോഹനൻ ചോദിച്ചു അതിനു ഒരു മറുപടി നൽകാതെ അവൻ ഒന്ന് പുഞ്ചിരിച്ചു. ‘’മോന് യാത്ര ചെയ്തു മടുത്തു കാണും അല്ലേ? നമ്മൾ എത്താറായി, ചെന്നിട്ടു നല്ല തണുത്ത വെള്ളത്തിൽ ഒന്ന് മുങ്ങി കുളിച്ചാൽ ക്ഷീണം എല്ലാം മാറും…‘’ അച്ഛൻ തല പുറകോട്ടു തിരിച്ചു പറഞ്ഞു. ‘’മുങ്ങി കുളിയൊന്നും ശ്രീക്കു ശീലമില്ലലോ ഏട്ടാ, അവനു കുളിക്കാൻ ഉള്ള വെള്ളം ഞാൻ ചൂടാക്കി കൊടുത്തോള്ളാം…‘’ രാധിക അത് പറഞ്ഞിട്ട് അവനെ നോക്കി ഒരു ചിരി തൂകി. ഒരു നീല കോട്ടൺ ഷർട്ടും നീല കരയുള്ള വെള്ള മുണ്ടുമാണ് അച്ഛന്റെ വേഷം, താടിയും മുടിയും പൂർണമായും നരച്ചിട്ടുണ്ട്, ചുളിഞ്ഞു തുടങ്ങിയ നെറ്റിയിൽ ചന്ദന കുറിയും കൈയിൽ ഒരു പഴയ വാച്ചും ഉണ്ട്… എന്റെ അത്ര തന്നെ ഉയരമുണ്ടെങ്കിലും എന്നെകാൾ മെലിഞ്ഞു ആണ് ആൾ… അമ്മ കാണിച്ചു തന്നിട്ടുള്ള പടത്തിലെക്കാളും നല്ലതു പോലെ മെലിഞ്ഞ കോലം… എന്നെക്കാൾ നിറം ഉണ്ടെന്നു തോന്നി, അമ്മക്ക് നിറം കുറവായിരുന്നു, എനിക്കു അച്ഛന്റെ നിറം ആണെന്ന് അമ്മ എപ്പോഴും പറയുമായിരുന്നു… നര കേറിയ മീശക്കും താടിക്കും ഇടയിൽ ഒരു മന്ദഹാസം അയാൾ ഒളിപ്പിച്ചു വെച്ചിട്ടുണ്ടോ. മരണ കിടക്കയിൽ വെച്ചു അമ്മക്കു കൊടുക്കേണ്ടി വന്ന ഒരു വാക്ക് ഓർത്തു മാത്രം ആണ് ഞാൻ ഇവർ വിളിച്ചപ്പോൾ ഇറങ്ങി വന്നത്, "അച്ഛൻ വന്നു വിളിച്ചാൽ നീ കൂടെ പോവണം അല്ലേൽ എന്റെ കുഞ്ഞ് ഒറ്റക്കു ആയി പോവും അങ്ങനെ വന്നാൽ അമ്മക്കു ഒരിക്കലും മോക്ഷം കിട്ടില്ല." എന്ന അമ്മയുടെ വാക്കുകൾ ഓർത്താണ് എന്റെ അമ്മയെ ദ്രോഹിച്ച ആ തറവാട്ടിലേക്കു ഞാൻ പോവുന്നത്… 📖 കഥയുടെ ബാക്കി ഭാഗങ്ങൾ ഇവിടെ വായിക്കാം: 👉 https://app.aksharathalukal.in/series/46517/view വായിച്ചിട്ട് അഭിപ്രായം പറയണേ 🥰 #💞 പ്രണയകഥകൾ #📔 കഥ #📙 നോവൽ